Kirkut i synagoga w Lesku

Synagoga w Lesku

Synagoga w Lesku została wzniesiona w XVI lub XVII wieku i mogła pomieścić około 1500 ludzi. Podczas II wojny światowej została poważnie zdewastowana, pozostały po niej 4 ściany bez dachu, okien i puste wnętrze. Po wojnie synagoga przeszła pod dozór Prezydium Miejskiego Rady Narodowej w Lesku, a następnie na własność Skarbu Państwa. W 1991 Gmina Lesko stała się jej właścicielem. Do lat 60 – tych synagoga stała opustoszała, a gruntownie odnowiona została dopiero w latach 1960 – 1963.

Budynek synagogi wzniesiono na rzucie prostokąta o wyraźnie wydłużonych bokach. Obiekt składał się z jednonawowej sali modlitewnej, do której kobiety nie miały wstępu i przybudówki (dawnego babińca). Synagoga pełniła nie tylko funkcje religijną ale także obronną, o czym świadczy potężna wieża, pod którą znajduje się loch o wymiarach 2,5 x 2,5 m, który służył jako więzienie żydowskie. Wystrój wnętrza synagogi zachował się do dziś.

Ciekawostki

• w latach 60/70 XX w. chciano stworzyć w synagodze muzeum rzeźby bieszczadzkiej w kamieniu, jednak z do tego nie doszło ponieważ okazało się, że wszystkie eksponaty mają charakter sakralny,
• w 1977 r. otwarto w synagodze galerię sztuki Bieszczadzkiego Domu Kultury,
• od 1995 r. mieści się tu Muzeum Żydów Galicji, Galeria Sztuki Bieszczadzkiego Domu Kultury w Lesku, a w przybudówce biura,
• 30.09.1959 roku synagoga została wpisana do rejestru zabytków pod numerem A-142.